Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι οι ενεργειακές πηγές, τις οποίες βρίσκουμε σε αφθονία στο φυσικό περιβάλλον. Επιπλέον, είναι η πρώτη μορφή ενέργειας που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος πριν τα ορυκτά καύσιμα. Οι ΑΠΕ πρακτικά είναι ανεξάντλητες, η χρήση τους δεν ρυπαίνει το περιβάλλον. Για πολλές χώρες, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι μια εγχώρια πηγή ενέργειας με ευνοϊκές προοπτικές συνεισφοράς στο ενεργειακό τους ισοζύγιο. Παράλληλα υπάρχει μείωση της εξάρτησης από το ακριβό εισαγόμενο πετρέλαιο και στην ενίσχυση της ασφάλειας του ενεργειακού τους εφοδιασμού.
Συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Αυτό συμβαίνει γιατί ο ενεργειακός τομέας είναι ο κύριος υπεύθυνος για την ρύπανση του περιβάλλοντος.
Οι μορφές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι:
- Ήλιος – ηλιακή ενέργεια, με υποτομείς τα ενεργητικά ηλιακά συστήματα, και τα παθητικά ηλιακά συστήματα και τη φωτοβολταϊκή μετατροπή,
- Άνεμος – αιολική ενέργεια,
- Υδατοπτώσεις – υδραυλική ενέργεια, με περιορισμό στα μικρά υδροηλεκτρικά, ισχύος κάτω των 10 ΜW,
- Γεωθερμία – γεωθερμική ενέργεια:
- Βιομάζα: θερμική ή χημική ενέργεια με την παραγωγή βιοκαυσίμων, τη χρήση υπολειμμάτων δασικών εκμεταλλεύσεων και την αξιοποίηση βιομηχανικών αγροτικών (φυτικών και ζωικών) και αστικών αποβλήτων,
- Θάλασσες: ενέργεια κυμάτων, παλιρροϊκή ενέργεια και ενέργεια των ωκεανών από τη διαφορά θερμοκρασίας των νερών στην επιφάνεια και σε μεγάλο βάθος.
Τα κύρια πλεονεκτήματα των ΑΠΕ:
- Είναι πρακτικά ανεξάντλητες πηγές ενέργειας. Με την βοήθεια τους μειώνεται η εξάρτηση από τους συμβατικούς ενεργειακούς πόρους οι οποίοι με το πέρασμα του χρόνου εξαντλούνται.
- Ως εγχώριες πηγές ενέργειας συμβάλλουν στην ενίσχυση της ενεργειακής ανεξαρτησίας και της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού σε εθνικό επίπεδο.
- Είναι γεωγραφικά διάσπαρτες. Έτσι έχουμε την αποκέντρωση του ενεργειακού συστήματος.
- Δίνουν τη δυνατότητα επιλογής της κατάλληλης μορφής ενέργειας με βάση τις ανάγκες του χρήστη (π.χ. ηλιακή ενέργεια για θερμότητα χαμηλών θερμοκρασιών έως αιολική ενέργεια για ηλεκτροπαραγωγή).
- Το λειτουργικό τους κόστος είναι συνήθως χαμηλό και επιπλέον δεν έχει καμία σχέση με τις διακυμάνσεις της διεθνούς οικονομίας.
- Οι επενδύσεις των ΑΠΕ είναι εντάσεως εργασίας. Δημιουργούν πολλές θέσεις εργασίας ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο.
- Αποτελούν σε πολλές περιπτώσεις πυρήνα για την αναζωογόνηση υποβαθμισμένων, οικονομικά και κοινωνικά, περιοχών και πόλο για την τοπική ανάπτυξη, με την προώθηση επενδύσεων που στηρίζονται στη συμβολή των ΑΠΕ (π,χ. καλλιέργειες θερμοκηπίου με γεωθερμική ενέργεια).
- Είναι φιλικές προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο έτσι η αξιοποίησή τους είναι γενικά αποδεκτή από το κοινό.